معرفی سبک های معماری جهان
- پیمان ایوبی
- بلاگ
معماری، هنری است که از دیرباز با بشر عجین بوده است. از غارهای اولیه تا آسمان خراشهای مدرن، انسان همواره در تلاش بوده تا سرپناهی برای خود بسازد که در عین کارآمدی، زیبا و چشم نواز نیز باشد. اما این زیبایی، در گذر زمان و در فرهنگهای مختلف، به اشکال گوناگونی تجلی یافته است.
ممکن است برای شما پیش آمده باشد که معماری منحصر به فرد سازهای نظر شما را جلب کرده باشد و مشابه آن را مشاهده نکرده باشید. اما بدیهی است که آن معماری از یک سبک موردنظر نشات گرفته و پیاده شده است. حال میخواهیم شما را با سبکهای مختلف آشنا سازیم.
در این مقاله، به سفری در دنیای شگفت انگیز معماری خواهیم رفت و با برخی از شاخص ترین سبکهای معماری در جهان آشنا خواهیم شد. از عظمت و شکوه معماری کلاسیک یونان و روم تا ظرافت و پیچیدگی معماری گوتیک، از رنگ و لعاب معماری اسلامی تا مینیمالیسم مدرن، گشتی در تاریخ و فرهنگ بشر خواهیم زد و خواهیم دید که چگونه خلاقیت و نوآوری انسان، در قالب بناها و سازههای مختلف، تجسم یافته است.
با ما همراه باشید تا دریچه ای نو به سوی دنیای معماری بگشاییم.
سبک معماری کلاسیک (Classical Architecture)
سبک معماری کلاسیک که به عنوان مادر سبکهای معماری جهان در میان برخی از صاحب نظران شناخته میشود به شیوه معماری یونان و روم باستان اطلاق میگردد که از نظم، تناسب و زیبایی متقارن پیروی میکند. این سبک در حدود قرن هشتم قبل از میلاد در یونان آغاز شد و در طول قرون رواج پیدا کرد و به امپراتوری روم گسترش یافت.
ویژگیهای بارز معماری کلاسیک:
- استفاده از ستونها: ستونها یکی از بارزترین عناصر معماری کلاسیک هستند و در این شیوه به وفور دیده میشوند. سه نوع ستون اصلی در این سبک وجود دارد: دوریک، یونیک و کورینتی.
- تقارن: تقارن در معماری کلاسیک از اهمیت بالایی برخوردار است. بناها و سازهها در این سبک معمولاً به صورت قرینه طراحی میشوند.
- استفاده از مصالح بادوام: معمولا در معماری کلاسیک از مصالح بادوامی مانند سنگ مرمر و سنگ آهک استفاده میشود.
سبک معماری کلاسیک کولوسئوم رم
میتوان گفت معابد یونان باستان از جمله مشهورترین نمونههای معماری کلاسیک هستند. این معابد معمولاً بر روی تپهای قرار میگرفتند و دارای ستونهای بلند و باشکوه بودند. پارتنون در آتن یکی از مشهورترین معابد یونان باستان است.
معماری روم باستان نیز از معماری کلاسیک یونان الهام گرفته شده است. با این حال، رومیها از برخی عناصر جدید مانند طاق و گنبد نیز در بناهای خود استفاده میکردند. کولوسئوم در رم یکی از مشهورترین بناهای روم باستان است که از طاق و گنبد در ساخت آن استفاده شده است.
معماری کلاسیک تا به امروز نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. بسیاری از معماران معاصر از عناصر و ایدههای معماری کلاسیک در طراحیهای خود استفاده میکنند. همچنین این سبک در میان سازندگان کشور ایران از محبوبیت ویژهای برخوردار است. چنانچه بسیاری از خانهها و ویلاهای نوساز به این سبک ساخته میشوند.
معماری نئوکلاسیک (Neoclassical)
یکی از سبکهای معماری به شمار میرود که از قرن ۱۸ رواج پیدا کرد و درصدد احیای سبک کلاسیک برآمد.
افراط و زرق و برق به وفور در این معماری به چشم میخورد که همین امر موجب کمرنگتر شدن آن در معماری شد. گفتنی است همین امر در زمان خود باعث شد تا توجه عموم را جلب کرده و رواج پیدا کند.
گفتنی است این سبک همانند کلاسیک، تمامی تناسبات لازمه و قوانین را محفوظ داشت.
نئو کلاسیک در ایران در زمان ناصرالدین شاه مورد استفاده قرار گرفت. همچنین در دوره قاجاریه برای مکانهای اشرافی استفاده میشد اما در زمان پهلوی در ساختمانهایی با کاربری اداری، تجاری و حتی مسکونی به کار برده میشد.
از مهم ترین آثار نئوکلاسیک در جهان میتوان به کازینو در مالاهاید، کاخ سفید در واشنگتن دی سی و موزه آرمیتاژ در سن پترزبورگ نام برد.
موزه آرمیناژ سبک معماری نئوکلاسیک
معماری یونانی (Greek Architecture)
سبک معماری یونانی یکی از سبکهایی است که تجلی شکوه و عظمت سازه خواهد بود. در این شیوه از ستونها و تیرها به مراتب استفاده خواهد شد.
به طور کل سبک یونانی به سه شیوه معماری مجزا تقسیم خواهند شد که عبارتند از شیوه دوریک، ایونیک و کرنتی
هر کدام از این شیوهها بر اساس تاریخ، منشا و دیگر عوامل تاثیرگذار از یکدیگر متمایز هستند و مقوله جداگانهای دارند.
با توجه به ویژگیهای این سبک بسیاری از موزهها و معابد به روش معماری یونانی ساخته شدند.
همچنین معماری یونانی یکی از کهن ترین سبکها به شمار میرود چرا که ۹۰۰ سال قبل از میلاد مسیح ابداع شده است.
منطق، نظم، هارمونی و توازن از مهمترین فاکتورهای قابل توجه در سبک یونانی است.
سبک معماری یونانی
معماری رومانسک (Romanesque Architecture)
یکی از سبکهای معماری که از سال ۹۰۰ میلادی رواج پیدا کرد سبک رومانسک بود که آثار مهمی در جهان بر این اساس طراحی شد.
از اصلی ترین خصیصههای این سبک ستونهای ضخیم و قطور و سازه دایرهای شکل خواهد بود و معمولا در این سبک سازهها در عین سادگی دارای ابعاد بزرگ و البته سنگین خواهند بود.
دلیل سنگین و بزرگ بودن سازه این بود که زمان ابداع این سبک در زمان جنگ میان کشورهای اروپایی بود. از این رو معماری رومانسک ساختمانهایی مقاوم را شامل میشدند که حداقل میزان بازشو را داشتند و در برابر هجوم استقامت مناسبی از خود نشان میدادند.
از مشهورترین آثار معماری رومانسک میتوان به کلیسای جامع پیزا و برج پیزا در ایتالیا و کلیسا دورهام در انگلستان اشاره نمود.
نام دیگر این سبک معماری، سبک رومیوار میباشد.
برج پیزا سبک معماری رومانسک
سبک معماری بیزانس (Byzantine Architecture)
سبک معماری بیزانس که به سبک روم شرقی هم معروف است از سال ۳۳۰ میلادی ابداع شده و به شهرت فراگیری رسید. این سبک که به تجمل گرایی توجه ویژهای دارد، آثار خیرهکنندهای را شامل میشود که مخاطب را درگیر جزئیات خود خواهد کرد.
از مهمترین مشخصههای معماری بیزانس تعدد گنبدها و موزائیک کاریهای دقیق خواهد بود که بیشترین تمرکز بر جزئیات را شامل خواهد شد. با توجه به ویژگیهای منحصر به فرد این سبک از معماری، تفکیک آن با دیگر سبکها کار دشواری نخواهد بود.
کاربرد این سبک در گذشته مختص به قصرهای مجلل سلطنتی، محل زندگی افراد متمول و برخی از مساجد و معابد بود.
این شیوه در کشورهای ایتالیا، فرانسه، ترکیه و برخی از کشورهای اسلامی مانند فلسطین و سوریه استفاده شده است.
همچنین از معروفترین آثار سبک معماری بیزانس میتوان به مسجد ایاصوفیه ترکیه و کلیسای سنت مارکو در ایتالیا نام برد.
مسجد ایاصوفیه طراحی شده به سبک معماری بیزانس
سبک معماری گوتیک (Gothic Architecture)
آغاز پیدایش سبک معماری گوتیک از قرن ۱۱ میلادی شکل گرفت که با بازسازی یک کلیسای فرانسوی همراه شد.
ساختمانهایی که بر اساس این شیوه بنا شدند نسبت به دیگر ساختمانها تفاوت های چشمگیری دارند و جزئیات به مراتب بیشتری را در طراحی شامل میشوند.
معمولا این سبک از معماری، سازههایی با ارتفاع بلند، ستون های فرعی نازک و کشیده، منارههای مخروطی و مارپیچ و ستونهای قوسی شکل را شامل میشوند.
این سبک از معماری به طور معمول برای مکانهای مذهبی و کلیساها مورد استفاده قرار میگرفت و در قرون وسطی در کشورهای اروپایی نظیر فرانسه، ایتالیا و آلمان اجرا میشد.
از شناخته شده ترین آثار معماری گوتیک میتوان به کلیسای نوتردام پاریس، کلیسای کلن در آلمان و کلیسا وست مینستر اشاره نمود.
کلیسای نوتردام به سبک معماری گوتیک
سبک معماری اسلامی (Islamic Architecture)
سبک معماری اسلامی که نسبت به دیگر سبکهای این لیست در کشور ما بیش از همه مورد استفاده قرار میگیرد از قرن هفتم در کشورهای مختلفی نظیر اسپانیا، قسمتی از قاره آفریقا و ایران پدیدار شد. گفتنی است پیدایش این شیوه در کشورهای مختلف با یکدیگر تفاوتهایی داشتند.
در این استایل از معماری یک الگو مشخص تکرار خواهد شد و در نهایت نقش و نگار قابل توجهی را شکل خواهد داد.
گنبدها، سقفهای برجسته، نگارشهای مذهبی، منبت کاری و حیاطهای وسیع و دلباز از مهم ترین شاخصههای سبک معماری اسلامی به شمار میروند.
همچنین درونگرایی و توجه به محرمیت از دیگر اصول این روش به شمار خواهد رفت.
گفتنی است در این سبک تصویر سازی انسان صورت نمیپذیرد.
از معروفترین آثار سبک اسلامی میتوان به تاج محل هند، الحمرا در کشور اسپانیا و مسجد جامع اصفهان اشاره کرد.
مسجد جامع اصفهان به سبک معماری اسلامی
سبک معماری رنسانس (Renaissance)
واژه رنسانس به معنای تولدی دوباره است. سبک معماری رنسانس هم با توجه به نامی که اتخاذ کرده است انقلابی در معماری ایجاد نمود و موجب افول سبکهای معماری قرون وسطایی مانند گوتیک شد.
این سبک الهام گرفته از رومیان باستان و سبک کلاسیک بود که در شهر فلورنس ایتالیا در قرن ۱۴ میلادی ابداع گشت.
معماران مبدع این روش معتقد بودند که معماری میبایست عاری از هرگونه پیچیدگی باشد و با مقوله عدم تقارن مخالفت داشتند. از این رو معماری رنسانس بر پایه توازن، سادگی در عین زیبایی و فارغ از تجمل گرایی بنا شد.
از مشخصههای اصلی این سبک میتوان به ستونهایی الهام گرفته از سبک کلاسیک، سقفهای گنبدی ساده، ایوان و حیاطهای محصور نام برد.
مهم ترین آثار سبک معماری رنسانس کلیسا سنت پیترز باسیلیسا، کلیسا فلورنس و موزه لوور پاریس هستند.
گفتنی است این شیوه معماری از قرن ۱۵ میلادی گسترش یافت و تا قرن ۱۷ رواج داشت.
موزه لوور به سبک معماری رنسانس
سبک معماری هنر نو (Art Nouveau)
پیدایش سبک معماری هنر نو یا آرت نوو به قرن ۱۹ میلادی باز میگردد. این سبک تا قرن ۲۰ رواج پیدا کرد اما مدت زمان این شیوه کوتاه بود.
این روش بر اساس استفاده از فرمها و المانهای طبیعی پایه گذاری شده که به شیوه هنرمندانه با استفاده از مصالحی نظیر سنگ و شیشه اجرایی میشود.
یکی از مهم ترین مشخصه های این سبک استفاده از عناصر طبیعی نظیر گل و گیاهان است که در قسمتهای مختلف ساختمان در معرض دید قرار خواهد گرفت.
با توجه به ویژگیهای منحصر به فرد این سبک و طراحیهای شلوغی که دارد، مخاطب خاص خود را شامل شده و استفاده از آن کاملا سلیقهای خواهد بود.
چند نمونه آثاری که به سبک معماری هنر نو طراحی شدند، موزه اورتا در شهر بروکسل، ساختمان لایروت پاریس و ساختمان استخوانها یا کاسا باتلو در کشور اسپانیا هستند.
ساختمان کاسا باتلو ساخته شده به سبک معماری هنر نو
سبک معماری بروتالیست (Brutalist)
بروتالیست یکی از دیگر از سبکهای معماری است که در دهه ۱۹۵۰ ابداع شد.
این سبک از معماری برای بازسازی خسارات جنگ جهانی دوم مورد استفاده قرار گرفته بود و در کشور انگلیس و بیش از همه در شهر لندن رواج پیدا کرد.
از این رو اقتصادی بودن اجرای آن از اهمیت بالایی برخوردار بود. به همین دلیل یکی از سادهترین سبکهای معماری است که عاری از هرگونه زینت آرایی است.
بتن بکر از اصلی ترین خصیصه این شیوه معماری به شمار خواهد رفت که در نما به چشم میخورد.
ایده این سبک از ساختمان بتنی طراحی شده توسط لوکوربوزیه شکل گرفته است
با توجه به ویژگیهای معماری بروتالیست که از بتن خام استفاده میشود، معماری عریان هم گفته میشود.
آثاری نظیر یونیت دی هبیتیشن در فرانسه، ساختمان میل انرز اسوسییشن و سیتی هال شهر بوستون به سبک بروتالیست بنا شدهاند.
سبک معماری بروتالیست در سیتی هال بوستون
سبک معماری صنعتی (Industrial Architecture)
سبک معماری صنعتی که در قرن ۱۹ میلادی ابداع شد در دو بخش طراحی داخلی و طراحی نمای ساختمان پیادهسازی میشود.
این روش معماری جزئیات و المانهای خاصی به کار نخواهد رفت و از متریال آجر و سیمان استفاده میگردد.
در بخش طراحی داخلی معمولا ارتفاعهای زیادی را شامل میشود و تمامی لوله کشیها و داکتها کاملا نمایان هستند.
ترکیبی از دیوارهای آجری، لوله کشیهای آشکار و محیط های بزرگ حس صنعتی بودن را در بخش داخلی القا میکند که همین ویژگیهای مبتکرانه نظر مخاطبین را به خود جلب کرده و منجر شده تاکنون بسیاری از دکوراسیونهای داخلی به این سبک طراحی شوند.
در رابطه با دیگر نکات معماری صنعتی میتوان به استفاده از رنگهای خنثی، بکارگیری اشکال هندسی و به حداقل رساندن تعداد دیوارهای کاذب اشاره کرد.
سبک معماری صنعتی
سبک معماری بین الملل (International Architecture)
سبک معماری بین الملل یکی از سبکهای نوظهور در عرصه معماری به شمار خواهد رفت که از دهه ۱۹۲۰ میلادی ابداع شد و در کشورهایی نظیر آلمان، فرانسه و آمریکا رواج پیدا کرد.
کاربرد این سبک به آسمانخراشهای بلندمرتبه که عاری از تزئینات هستند و معمولا از متریال شیشه و فولاد استفاده شدهاند، برمیگردد.
با توجه به ویژگیهای این روش، به طور معمول برای طراحی پروژههای مسکونی با مقیاس کوچک استفاده نمیشود.
سبک بینالملل برای پاسخ به نیاز مردم جهت تغییر سبکهای سنتی و پیشروی به سوی مدرنیته توسعه یافت که دیگر خبری از اضافات و تجمل گرایی سبکهای گذشته در آن نبود.
از مهم ترین مشخصههای این استایل میتوان به ساختمانهای مستطیلی شکل و سطوح صاف و سبک در عین حال کیفیت بصری بالا اشاره کرد.
از پیشروان معماران سبک بینالملل میتوان به ریچارد نوترا، لودویگ میس وندروهه و والتر گروپیوس نام برد.
همچنین کارخانه فاگوس در آلفلد، خانه لاول در لوس آنجلس و ویلا ساوا در پاریس به سبک بین الملل طراحی شدهاند.
کارخانه فاگوس طراحی شده به سبک بین الملل
سبک معماری متابولیسم (Metabolism Architecture)
سبک معماری متابولیسم توسط معماران ژاپنی در دهه ۱۹۶۰ میلادی ابداع شد. عمده ترین دلیل پدیدار شدن این سبک، رشد سریع و جبران خسارات وارده توسط جنگ بود که منجر به ساخت شهری ایدهآل برای رفع نیازهای جامعه گردید.
کنزو تانگه از بنیانگذاران این شیوه معماری به شمار خواهد رفت.
به طور کل واژه متابولیسم که یک اصطلاح بیولوژیکی است به معنای فرآیند محفوظ نگه داشتن سلولهای زنده خواهد بود و نظریه این سبک از معماری نیز به رشد، تولید مثل و بقای بشریت تاکید ویژهای داشت.
از معروف ترین سازههای احداث شده بر اساس سبک معماری متابولیسم میتوان به برج مطبوعاتی شیزوکا، برج کپسول ناکاگین و تراس تپه توکیو اشاره کرد.
برج کپسول طراحی شده به سبک متابولیسم
سبک معماری ارگانیک (Organic Architecture)
سبک معماری به استفاده از المانهای طبیعی تاکید ویژه ای دارد و به نحوی به نظر میرسد که انگار سازه از دل طبیعت برآمده است. از این رو فرمها، مصالح به کار رفته و ساختار از مواد طبیعی استفاده شده است.
در این سبک معماری، هارمونی و هماهنگی بی نظیری میان سازه و محیط افراد را شاهد هستیم و حس دلپذیر فضای خارج از خانه به داخل نفوذ خواهد کرد.
استفاده از المانهای طبیعی که در بالا به آن اشاره شد به شیوهای پیاده سازی خواهد شد که در قسمتهای مختلف نظیر نما و طراحی داخلی نمود پیدا خواهد کرد.
در رابطه با مهم ترین نکات معماری ارگانیک باید گفت به هیچ وجه از مواد مضر برای طبیعت و محیط استفاده نمیشود، فرم به نحوی است که گردش جریان هوا وجود داشته باشد و از مصالح موجود در محل برای ساخت به کار گرفته میشود.
از برجسته ترین آثار معماری ارگانیک میتوان از خانه آبشار به طراحی فرانک لوید رایت و ویلای کویری در کالیفرنیا نام برد.
خانه آبشار سبک معماری ارگانیک
سبک معماری هایتک (Hightech Architecture)
هایتک به طور کل به معنای تکنولوژی پیشرفته است و سبک معماری هایتک هم از این اصل تبعیت میکند.
این سبک از دهه ۱۹۶۰ میلادی شناخته شد و آثار مختلفی به واسطه معماران خلاق سراسر کشور بر این اساس سازههایی با مقیاس بزرگ را طراحی کردند.
در معماری هایتک، المانها و تجهیزاتی که تا پیش از این در داخل ساختمان وجود داشت، به صورت نمایان در لایههای خارجی ساختمان نمود پیدا میکرد. بر این اساس لولهها و داربستها در نمای ساختمان قابل مشاهده بود و فضای داخلی به این ترتیب به خارج نفوذ پیدا میکرد.
با توجه به سبک معماری هایتک، سازههایی که به این شیوه طراحی میشوند در محیط منحصر به فرد خواهند بود و بیش از دیگر سازهها به چشم خواهند آمد.
مشهورترین آثار معماری هایتک، بانک هنگ کنگ، ساختمان سوئیس ری، برج هرست در نیویورک و استادیوم ومبلی در انگلستان خواهند بود.
همچنین گفتنی است برج ایفل از اولین آثار معماری ساخته شده بر اساس سبک هایتک است.
نمونه سبک معماری هایتک ساختمان سوئیس ری
سبک معماری پست مدرن (Postmodernism Architecture)
در ادامه مقاله آشنایی با سبک های معماری جهان، به معرفی سبک معماری پست مدرن خواهیم پرداخت.
این روش از سال ۱۹۶۰ تا کنون مورد استفاده قرار گرفته که مشخصه های ویژهای را شامل میشود.
در سال ۱۹۲۹ انتقادات از معماری مدرن گسترش یافت و دلیل آن عدم انعطاف لازمه و محدودیت تنوع در این سبک بود. در پاسخ به نیازهای موجود و جهت بهبود رویکرد، معماری پست مدرن ابداع گشت.
با توجه به دگرگونی و تحول صورت گرفته، معماری پست مدرن سازههایی با اشکال نامتوازن، رنگهای متنوع و المانهای غیر معمول را شامل میشد که با رگههایی از طنز و اغراق همراه بود.
ساختمان خدمات عمومی پرتلند، موزه گوگنهایم و خانه وانا ونتوری از آثاری است که توسط سبک معماری پست مدرن ساخته شدهاند.
سبک معماری پست مدرن ساختمان عمومی پرتلند
سبک معماری بیونیک (Bionic Architecture)
معماری بیونیک دیگر سبک معماری است که از دل طبیعت برآمده است و بر اساس رفتار و اکوسیستم موجودات زنده مدلسازی میشود. خلاقیت و نوآوری و الهام از طبیعت از شاخصههای اصلی سبک معماری بیونیک به شمار خواهد رفت.
همچنین از تکنولوژی روز دنیا و شرکتهای بزرگ برای ساخت متریال جدید بهرهبرداری میشود.
این سبک از معماری ابتدای قرن ۲۱ میلادی رواج پیدا کرد و جزو سبکهای نوظهور به شمار میرود که القای حس پویایی و زنده بودن از شاکلههای اصلی آن خواهد بود.
در رابطه با آثار معماری بیونیک، استادیوم ملی پکن الهام گرفته از بال پرنده، سالن اپرای سیدنی، سالن سیتی هال در لندن و سالن ملی فضایی در بریتانیا خواهد بود.
سالن اپرای سیدنی به سبک معماری بیونیک
سبک معماری باروک (Baroque Architecture)
یکی از سبکهای معروف در رابطه با سبکهای معماری جهان، باروک خواهد بود که از سال ۱۹۶۰ میلادی در اروپا رواج پیدا کرد و تا سال ۱۷۵۰ الگوبرداری از آن ادامه دار بود.
این شیوه از کشور ایتالیا گسترش یافت و بنابر خاستگاه این شیوه، تجمل گرایی و تاکید ویژه بر جنبههای زینتی و ظاهری در آن به وفور یافت میشد.
فاکتورهایی که در معماری باروک دیده میشود، استفاده سقفهایی است که به نقاشیهای هنری مزین شده اند،نورپردازیهای نمایشی و تمرکز بر جزئیات میباشد.
گفتنی است از باروک در سازههای مذهبی بیشتر به کار گرفته میشد.
میدان سن پیتر در واتیکان، کاخ ورسای، کلیسای سنت چارلز در وین و فواره تروی در رم مهم ترین آثار معماری باروک هستند.
معماری باروک در کاخ ورسای
سبک معماری آرت دکو (Art deco)
سبک معماری آرت دکو همانند آرت نوو در فرانسه ابداع شد و در کشورهای اروپایی و آمریکا استفاده از آن رواج پیدا کرد.
آرت دکو یک سبک معماری است که بر نظم در طراحی دلالت دارد. تقارن در امر طراحی، استفاده از اشکال مختلف، برخورداری از ملی گرایی، نورپردازی و استفاده از رنگهای متضاد از اساسیترین فاکتورهایی است که در این سبک رعایت خواهند شد.
معمولا در هنر دکو از مصالحی نظیر گچ، شیشه دکوراتیو، سیمان، کروم، آلومینیوم و فولاد به کار گرفته خواهد شد.
گفتنی است از این روش در سازههای مجلل و خاص مورد استفاده قرار خواهد گرفت و همچنین یکی از گران قیمتترین سبکهای معماری در جهان به شمار خواهد رفت.
ساختمان امپایر استیت، ساختمان کرایسلر نیویورک، برج لوک در اوهایو و ساختمان گاردین معماری آرت دکو را الگو کار خود قرار دادند.
ساختمان امپایر استیت به شیوه معماری آرت دکو
سبک معماری آینده گرایی نو (neo-futurism Architecture)
معماری آینده گرایی نو که به سبک معماری هایتک نیز شباهت زیادی دارد، از قرن بیستم در ایتالیا ابداع شد و با نام معماری نئو فوتوریسم هم شناخته خواهد شد.
خلاقیت و نوآوری در این سبک حرف اول را خواهد زد و دیگر از روشهای سنتی و کلاسیک برای طراحی استفاده نخواهد شد. بلکه با استفاده از تکنولوژی روز دنیا، متریال به نحوی در کنار یکدیگر قرار میگیرند که به خلق سازههایی انتزاعی و غیر معمول منتهی خواهد شد.
از این رو قوس ها و پیچیدگیهای نامنظم و اشکال هندسی به صورت قطعه قطعه شده از خصیصههای معماری آینده گرایی نو به شمار خواهد رفت.
برج نوآوری دانشگاه هنگ کنگ، مرکز فرهنگی حیدر علی اف و ساختمان علم و فناوری آگورا از آثار این سبک از معماری هستند.
مرکز فرهنگی حیدر علی اف به سبک معماری آینده گرایی نو
سبک معماری ساختار شکن (Deconstructivism Architecture)
یکی دیگر از سبکهای معروف معماری در جهان، سبک معماری ساختار شکن است که از دهه ۱۹۸۰ آغاز گشت و آثاری با ساختاری عجیب و پیچیدگیهایی فراوان را خلق کرد.
این شیوه همانطور که از نامش پیداست، کاملا ساختار شکن عمل کرده و تمامی روشهای اصولی و رایج سازه را زیر سوال میبرد. در این سبک معمولا از خطوط صاف استفاده نشده و سطحهای شیبدار و اشکال عجیب و غریب و سیال را شامل میشود.
طراحی سازه بر اساس سبک معماری ساختار شکن، خلاقیت بسیار زیادی را میطلبد و چالشهای فراوانی در بحث اجرا خواهد داشت. به همین دلیل معمارانی که از این روش پیروی میکنند دانش بالایی در زمینه معماری کسب کرده و جزو سرشناسترین افراد حوزه خود هستند.
فرانک گری، زاها حدید و پیتر آیزنمن از دسته آرشیتکتهایی هستند که آثار معماری ساختارشکن را خلق کردند.
پارک لاویلت در فرانسه، مرکز سینمایی یو اف ای و یادمان هولوکاست معروف ترین آثار معماری دیکانستراکشن به حساب میآیند.
مرکز سینمایی یو اف ای به سبک معماری ساختار شکن
سبک معماری تودور (Tudor)
تودورها یک خاندان سلطنتی بودند که از سال ۱۴۸۵ تا ۱۶۰۳ بر کشورهای انگلستان، ولز و ایرلند حکومت میکردند و سبک معماری تودور هم در همان دوران گسترش پیدا کرد و تا بعد از دوره خاندان سلطنتی تودور رواج داشت.
میتوان این سبک معماری تلفیقی از دو سبک گوتیک و رنسانس است که ویژگیهای مختص به خود را دارد.
بیشترین متریال قابل استفاده در معماری تودور چوب، آجر و سنگ خواهد بود که انواع و اقسام طرحها را با آن پیاده سازی خواهند کرد.
در رابطه با ویژگیهای آن میتوان به پنجرههای متعدد و بزرگ در نما، طراحی منحصر به فرد درب ورودی، شیروانیهای شیبدار، الوارهای چوبی عمودی با دو رنگ متضاد و دودکشهای سنگی و زیبا اشاره نمود.
کلبه آن هاتاوی در وارویک شایر انگلستان و برج لیر مارنی از سبک معماری تودور تبعیت میکنند.
سبک معماری تودور
سبک معماری باهاوس (Bauhaus)
واژه باهاوس در آلمانی به معنای خانه است. والتر گروپیوس در سال ۱۹۱۹ مدرسهای تاسیس نمود که در آن تلفیق هنر و صنعت و خلق آثار ارزشمند بر این اساس تدریس میشد.
سبک معماری باهاوس از این مدرسه نشات گرفت و در جهان گسترش یافت.
استفاده درست و اصولی از متریالها و تاکید بر عملکرد و اجتناب از تجمل گرایی از شاخصههای اصلی معماری باوهاوس به شمار میرود.
در رابطه با دیگر ویژگیهای این سبک میتوان به سقفهای مسطح، چارچوب و اشکال هندسی متوازن و اکثرا مکعبی شکل اشاره کرد که در عین سادگی، جلوه زیبایی به ساختمان اضافه خواهد کرد.
خانه فارنسورث در شیکاگو، خانه گروپیوس در ماساچوست و ساختمان استودیو باوهاوس در دسائو آلمان به شیوه معماری باهاوس طراحی شدهاند.
سبک معماری باهاوس در خانه گروپیوس
سبک معماری ویکتوریایی (Victorian)
سبک معماری ویکتوریای از سلطنت ملکه ویکتوریا در انگلستان برآمده است که به دوران ۱۸۳۷ تا ۱۹۰۱ میلادی برمیگردد.
به واسطه این سبک، افرادی که در طبقه متوسط جامعه بودند به دلیل رونق اقتصادی پیش آمده در آن زمان توانستند خانههایی زیبا با تزئینات و ریزهکاریهای جذاب داشته باشند که تاکنون برخی از این ساختمانها کماکان پابرجاست.
مهمترین ویژگیهای معماری ویکتوریایی، بکارگیری رنگهای روشن و متنوع، نقش و نگارهای هنرمندانه، فرمهای نامتقارن و جذاب و تراشهای زیبا است که نگاه مخاطب را به خود جذب کرده و رنگ و لعاب متفاوتی دارد.
استفاده از متریال آجر در این معماری ویکتوریایی یک اصل محسوب میشود.
آثار ویکتوریایی در معماری خانههای آمریکا، استرالیا و انگلستان دیده خواهد شد.
نمونه معماری ویکتوریایی
سبک معماری مدرن (Modernism)
سبک معماری مدرن که از قرن بیستم رواج پیدا کرد تاثیر بسزایی بر معماری امروزه داشته است. در این شیوه بیش از پیش شعار فرم تابع عملکرد معنا پیدا کرده است. به نحوی که از هرگونه هجویات و اضافات در امر طراحی اجتناب شده و عملکردگرایی مهمترین اصل به شمار خواهد رفت.
ساختارهای مستطیل شکل و مکعبی، عدم استفاده از المانهای تزئینی و سادگی در عین زیبایی از شاخصههایی است که در این روش رعایت میشود.
همچنین در معماری مدرن محیط داخلی و خارجی با همدیگر هارمونی زیادی خواهند داشت و به طور معمول هم از پنجرههای بزرگ استفاده خواهد شد. از این رو نور ورودی در سبک مدرن بیشترین میزان خود را شامل میشود.
با توجه به ویژگیهایی که سبک معماری مدرن دارد، در میان مردم با محبوبیت زیادی مواجه شده است و بسیاری از ساختمانها با کاربریهای مختلف به خصوص ویلاها به این واسطه طراحی شدهاند.
نمونه سبک معماری مدرن
سبک معماری Beaux Arts
سبک Beaux Arts که از مدرسه برتر معماری فرانسه به نام Ecole des Beaux-Arts ابداع شده، توسط ریچارد موریس هانت که در قرن نوزدهم در این مدرسه معتبر تحصیل میکرد، به ایالات متحده معرفی شد. هانت در سال ۱۸۹۲ عمارت نیوپورت را به این سبک طراحی کرد. .
ساختمانهای این سبک در عین رسمی بودن، جزئیات تزئینی و تجملاتی را در خود جای میدهد.
سبک Beaux Arts به ویژه برای ساختمانهای عمومی، مانند کتابخانهها، موزهها، دادگاهها، ایستگاههای قطار و ادارات دولتی به کار گرفته میشد. عمارتهای خصوصی که به این سبک طراحی شدند نشاندهنده اشرافی بودن و کیفیت بالای زندگی مالکان آن داشت.
سبک Beaux Arts از تقارن رسمی، فرم رنسانس ایتالیایی، و عناصر تزئینی کلاسیک یونانی و رومی مانند ستونها، نردهها استفاده میکند. جزئیات تزئینی بیرونی این شیوه معمولا شامل بالکنها، تراس ها، ایوان ها، رواق ها و همچنین پنجرههای تزئینی و ورودیهای بزرگ میباشد. این سبک همچنین دارای فضای داخلی مجلل از جمله دهانههای قوسی، لوسترهای مجلل، سقفهای قفسهای یا شومینههای مرمری است. ساختمان کاپیتول که در سال ۱۹۰۶ تکمیل شد به این سبک طراحی شده است.
سبک معماری beaux art
سبک معماری روکوکو (rococo architecture)
معماری روکوکو یک سبک معماری فرانسوی است که در قرن ۱۸ میلادی در شهر پاریس ابداع شد که به عنوان نسخه اصلاح شده سبک باروک شناخته معرفی میشود.
گفتنی است روکوکو به دلیل زیبایی منحصر به فرد و خیرهکنندهای که داشت در کشورهایی نظیر آلمان و ایتالیا به سرعت گسترش پیدا کرد اما انتقادات زیادی هم به همراه داشت.
توجه بیش از حد به جزئیات و تزئینات تجملی اغراق آمیز این سبک در همان قرن ۱۸ مورد نقد قرار میگرفت و در همان سالها توسط دیگر سبکها جایگزین شد.
استفاده از قوسها و منحنیهای متعدد، فرمهای بیضی شکل و رنگهای روشن در این روش به مراتب به چشم خواهد خورد.
تالار مرمر در کاخ بلودر اتریش، موزه سرامیک ملی در والنسیا اسپانیا و کلیسای ویز در آلمان به سبک معماری روکوکو طراحی شدهاند.
طراحی روکوکو
سبک معماری مینیمال (minimalist architecture)
سبک معماری مینیمال در قرن ۲۰ پدید آمده و تاکنون استقبال زیادی را به همراه داشته است. گفتنی است معماری مینیمال در عین سادگی خصوصیتهای پرشماری دارد که آن را به عنوان یک شیوه در مقوله طراحی تعریف کرده است.
در این سبک از هرگونه پیچیدگیها، زرق و برق زیاد، المانهای تزئینی،تجملگرایی و تشریفات اجتناب شده و تمرکز اصلی بر روی عملکرد خواهد بود.
از این رو طراحیهای اضافی در نما و طراحی داخلی و استفاده از ستونهای بزرگ و ورودیهای عجیب به چشم نخواهد خورد.
در رابطه به دیگر ویژگیهای معماری مینیمال میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- اشکال هندسی منظم و خالص
- اجزای مرتب و صریح
- ایجاد فضاهای باز
- استفاده بهینه از مصالح محدود
- توجه به نورپردازی طبیعی و ارجحیت آن نسبت به نور مصنوعی
- الهام از طبیعت
- رنگهای خنثی و به کارگیری یک پالت رنگی
همچنین سازههایی که مینیمال طراحی میشوند موجب القای حس آرامش میشوند چرا که فضایی باز بدون هجویات و شلوغی را اختیار مخاطب قرار میدهد.
ویلای پاویلیون در بارسلونا، استودیو کاسا لوئیس باراگان در مکزیک و خانه دوپلی کاسا در آلمان از شاهکارهای معماری مینیمال هستند.
ویلای پاویلیون به سبک مینیمال
سبک معماری هندو ساراسنیک (indo saracenic architecture)
معماری هندو ساراسنیک در اواخر قرن نوزدهم پدیدار شد که توسط معماران بریتانیایی برای ساختمانهای دولتی در هند مورد استفاده قرار میگرفت. این سبک تنها در هند کاربرد نداشت بلکه با گذر زمان رفته رفته در کشورهای اروپایی و آمریکا مورد استقبال قرار گرفت.
دلیل ابداع هندو ساراسنیک این بود که معماران ملزم بودند به شیوهای ساختمانها را طراحی کنند که با فرهنگ و بافت شهری کشور هند همخوانی داشته باشد.
این سبک معماری که به نام نئو مغول هم شناخته میشود معمولا سازههای آن دارای گنبدهای پیازی شکل و طاقهای گوشهدار خواهد بود که از متراژ بالایی برخوردار هستند.
دیگر ویژگیهای معماری هندو ساراسنیک
- برج و منارههایی با نقوش اسلیمی
- ایوانهای وسیع و قوسی شکل
- ورودیهای بزرگ
- استفاده از رنگهای متضاد
هتل تاج محل، قصر میسور و موزه پرنس ویلز در بمبئی به این سبک معماری طراحی شدهاند.
هتل تاج محل به سبک معماری هندو ساراسنیک
سبک معماری جرجی (georgian architecture)
این سبک از معماری که به نامهای مختلفی نظیر جرجی، گرجی و جرجیایی شناخته میشود از سال ۱۷۰۰ میلادی در بریتانیا رواج پیدا کرد و سپس در آمریکا گسترش یافت.
کاربرد معماری جرجی در ساختمانهای مسکونی بود اما در برخی از کلیساها و مکانهای عمومی از این سبک مورد استفاده قرار میگرفت.
نام معماری جرجی هم از پادشاهان قدیم انگلستان برگرفته است که جرج اول تا جرج چهارم در گذشته حکومت میکردند.
به برخی از ویژگیهای این سبک خواهیم پرداخت.
رعایت تناسبات بر اساس اصول و قاعده
دودکشهای متقارن
راهروهای بزرگ مرکزی
استفاده از مصالح آجر و سنگ
ورودیهای بزرگ و جذب کننده
گفتنی است این شیوه از معماری در طول دورهای که مورد استفاده قرار میگرفت، بر حسب نیاز جامعه دستخوش تغییرات عمدهای شد.
کالج دارتموث، کالج ویلیام و مری و دانشگاه هاروارد از شناخته شده ترین آثار سبک معماری جرجی به شمار خواهند رفت.
سبک معماری جرجی دانشگاه هاروارد
نتیجه گیری
در این مقاله سعی کردیم تا شما را با ۳۰ سبک معماری در جهان که بیشترین کارایی را داشتند و نقش مهمی در زندگی جوامع بشری ایفا کردند، آشنا سازیم.
گفتنی است این سبکها و شیوههای طراحی مرتبط به تمامی بخشهای سازه بوده که بسته به نگرش، فرهنگ، تحولات و رویدادهای زمان خود پدیدار شدند و رفته رفته در جهان گسترش یافتند و صرفا منتهی به سبکهای طراحی داخلی نخواهند بود.
امید است تا مقاله سبکهای معماری جهان که توسط تیم دالون جمعآوری و انتشار یافته، مفید واقع شده و مورد رضایت شما عزیزان قرار گرفته باشد.